Ingrijpend genoeg?

We halen opgelucht adem: dat is ons niet overkomen. Of misschien maar een beetje – en dan zijn we er toch 'goed vanaf gekomen'? Alles prima doorstaan, toch?

Zo blijven 'ingrijpende gebeurtenissen' vaak iets dat anderen overkomt. Iets waarvoor wij begrip en steun bieden.

Lichamelijke signalen die we normaal zijn gaan vinden

Ondertussen ervaren we zelf spanning in onze schouders, terugkerende hoofdpijn, vermoeidheid, emotionele ups & downs. Maar ja – wie heeft dat niet?
Het leven is nu eenmaal druk: werk, gezin, verantwoordelijkheden. Het hoort er gewoon bij… of toch niet?

Toch gebeurt er van alles in ons lichaam – zonder dat we het bewust opmerken.

Neuroceptie: hoe je zenuwstelsel veiligheid inschat

Ons autonome zenuwstelsel verzamelt en verwerkt voortdurend informatie over onze omgeving. Dit proces heet neuroceptie, een term geïntroduceerd door Stephen Porges, grondlegger van de Polyvagaal Theorie. De enige focus van dit systeem: is het hier veilig of onveilig?

Neuroceptie is actief nog vóór we kunnen denken of redeneren – op een moment dat ons brein nog volop in ontwikkeling is.

Vroege imprint: fysieke en emotionele lading

In de eerste zes maanden worden vooral fysieke ladingen opgeslagen. Vanaf dan – tot ongeveer de leeftijd van twee à drie jaar – komen daar ook emotionele ladingen bij.

Het brein registreert de ervaring van dat moment, maar kan er nog geen betekenis aan geven. Pas later ontwikkelt zich het denkende, logische brein – een proces dat doorgaat tot ongeveer je 24e levensjaar.

Trauma is persoonlijk: iedereen ervaart anders

Een ingrijpende gebeurtenis is voor iedereen anders.

Waar jij misschien met wat verhoogde spierspanning reageert, blokkeert iemand anders volledig of raakt in paniek.
De impact van een situatie is niet universeel – ze is uniek voor jouw systeem.

Kleine dingen, grote gevolgen

En zo kunnen ogenschijnlijk 'kleine' dingen – een opmerking, een verhuizing, een relatiebreuk (bij jezelf of bij je ouders toen je klein was), het verlies van een dierbare, migratie en de bijbehorende zoektocht naar identiteit en eigenwaarde, medische ingrepen, een (auto)ongeluk, het zien lijden van anderen, of een gezinsgeheim waarover niet gepraat mag worden – voor jouw systeem ingrijpend zijn.

Zolang de bijbehorende spanning niet wordt ontladen, kan ze zich vastzetten in je lichaam en zich later uiten in gedragspatronen, fysieke of emotionele klachten, of beperkende overtuigingen.

Wat je lichaam opslaat, moet ook weer kunnen loslaten

De opgebouwde energie gaat niet vanzelf weg. In de natuur ontladen dieren deze spanning instinctief – door te trillen, te bewegen of te schudden.

Wij mensen hebben die reflex vaak afgeleerd of onderdrukt. En wanneer deze krachtige energie niet wordt vrijgemaakt, kan zelfs een op het eerste gezicht 'gewone' gebeurtenis uitgroeien tot een vastgelopen patroon – met alle gevolgen van dien.

Zo ontstaan klachten: fysieke ongemakken, emotionele schommelingen, angsten, depressie en overtuigingen die ons belemmeren in ons dagelijks functioneren.

Je hoeft het verhaal niet te kennen om te herstellen

De echte vraag is niet:
"Was het ingrijpend genoeg?",
maar:
"Wat is de impact van wat jij hebt meegemaakt – op jouw lichaam, jouw leven, jouw systeem?"

Misschien weet je helemaal niet meer wat er precies is gebeurd. Of lijkt het niet belangrijk genoeg om aandacht aan te geven.
En toch reageert je lichaam – soms subtiel, soms luid en duidelijk – via spanning, vermoeidheid, innerlijke onrust, of het gevoel dat je telkens in hetzelfde cirkeltje blijft ronddraaien.

Het goede nieuws is: je hoeft het verhaal niet te kennen om te kunnen herstellen.
Het lichaam herinnert zich wat het hoofd vergeten is.

Herstel via het lichaam

Via zachte, lichaamsgerichte benaderingen kan spanning alsnog worden ontladen – zonder dat je hoeft te praten of graven in het verleden.
Herstel begint vaak precies daar waar je lichaam opnieuw ruimte krijgt om te ademen, voelen en los te laten.

Reflectievraag

Welke ervaringen in jouw leven hebben misschien toch sporen nagelaten – ook al werden ze nooit als "erg genoeg" gezien?
Welke ogenschijnlijk gewone gebeurtenissen zijn misschien bepalend geweest voor hoe jij je vandaag voelt, beweegt, denkt of handelt?

Herken je jezelf hierin?
Voel je welkom om te delen – via mail of telefoon.
Misschien kan ik iets voor je betekenen in jouw proces van zacht herstel.

Liefs,
Daria

Bronnen:

• Doomernik, M. (2024). TRE®: Herstellen van stress en trauma kan je lichaam zelf! 

• Levine, P. A. (2020). De tijger ontwaakt: Trauma overwinnen door het hervinden van het zelf. Altamira. (Oorspronkelijk werk gepubliceerd in 1997 als Waking the Tiger: Healing Trauma)

• Van der Kolk, B. (2015). Traumasporen: Het herstel van lichaam, brein en geest na overweldigende ervaringen. Uitgeverij Mens!. (Oorspronkelijk werk gepubliceerd in 2014 als The Body Keeps the Score)